تامین ۵۵ درصد آب مصرفی سالانه از سفرههای زیرزمینی
تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۶۰۳۷۸۱
به گزارش ایرنا از وزارت نیرو، خشکسالی، پدیده تغییر اقلیم و نیز پیشرفت تکنولوژی از جمله عواملی هستند که در دهههای گذشته سبب شدهاند، میزان برداشت آب از منابع زیرزمینی در کشور ایران روند افزایشی به خود بگیرد. به طوری که بر اساس آمار و ارقام موجود هم اکنون ۵۵ درصد از آبی که به صورت سالانه در کشور به مصرف میرسد، از طریق چاهها و قناتها تأمین میشود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بنا بر آمارهای شرکت منابع آب ایران، در حال حاضر ۵۵ درصد از ۹۸ میلیارد مترمکعب آبی که به صورت سالانه در کشور به مصرف میرسد، از طریق منابع آب زیرزمینی تأمین میشود و از نظر نوع طبقهبندی نیز ۸۷ درصد از مصارف سالانه کشور به کشاورزی، ۹ درصد به شرب و بهداشت و ۳ درصد به صنایع اختصاص پیدا میکند.
همچنین در میان استانهای کشور بیشترین وابستگی به آبهای زیرزمینی به استانهایی چون کرمان، یزد، البرز، خراسان جنوبی، هرمزگان، همدان، خراسان رضوی و فارس اختصاص دارد که به ترتیب در این استانها سهم برداشت آب از منابع آب زیرزمینی نسبت به آبهای سطحی ۹۳ درصد، ۹۱ درصد، ۸۹ درصد، ۸۹ درصد، ۸۸ درصد، ۸۷ درصد، ۸۴ درصد و ۸۰ درصد است.
در واقع در این استانها بیش از ۸۰ درصد از آب مصرفی سالانه از منابع زیرزمینی برداشت میشود و این اتفاق نقش ویرانگری در وضعیت آبی آنها داشته و خواهد داشت.
این در حالی است که شرایط در بسیاری از دیگر استانهای کشور نیز چندان رضایت بخش نیست و به طور کلی در استانهای دیگری مانند استانهای مرکزی، قم، سمنان، زنجان، قزوین، اصفهان، گلستان، سیستان و بلوچستان، تهران، کرمانشاه و لرستان نیز بیش از نیمی از آب مصرفی سالانه از طریق چاههای زیرزمینی تأمین میشود.
روندی که به آن اشاره شد نهتنها در دهههای گذشته به عنوان مانعی برای تغذیه مؤثر آبخوانهای کشور عمل کرده است، بلکه سبب شده تا منابع آب زیرزمینی کشور به صورت سالانه با کسری ۵ میلیارد مترمکعبی رو به رو شود و میزان کسری تجمعی آبخوانهای کشور نیز به چیزی حدود ۱۴۳ میلیارد مترمکعب برسد.
این وضعیت نهتنها منجر به این شده که سطح آب در سفرههای زیرزمینی به شدت افت کرده و پدیدههایی چون فرونشست در بسیاری از دشتهای کشور تشدید شود، بلکه از سوی دیگر باعث شده تا کیفیت منابع آب زیرزمینی به شدت کاهش یابد.
توضیح بیشتر اینکه آمارهای رسمی نشان میدهد هماکنون و از ۶۰۹ محدوده مطالعاتی (آبخوان)، ۴۱۰ محدوده وارد وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی شدهاند و عملاً امکان توسعه بهرهبرداری منابع آب، دیگر در آنها وجود ندارد.
سهم ۸۵ درصدی چاههای مجاز از بهرهبرداری آبهای زیرزمینی
از جمله دلایل اصلی که متخصصان برای وقوع این شرایط عنوان میکنند، باید به فعالیت چیزی حدود ۸۰۰ هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در کشور اشاره کرد که بررسیها نشان میدهد در مجموع و به صورت سالانه بالغ بر ۴۵ میلیارد مترمکعب از منابع آب زیرزمینی کشور را استخراج میکنند.
البته بر اساس آمار و ارقام موجود، همه این ۸۰۰ هزار چاه فعال به شکل برابر در برداشت از آبهای زیرزمینی سهیم نیستند، ۸۵ درصد از ۴۵ میلیارد آبی که به صورت سالانه از آبخوانها (منابع آب زیرزمینی) برداشت میشود، توسط چاههای مجاز صورت میگیرد؛ چاههای مجازی که به لحاظ عددی ۵۵ درصد چاههای کشور را شامل میشوند، اما به لحاظ حجم برداشت، بخش قابلتوجهی آبهای زیرزمینی را استخراج میکنند و در نتیجه نقش مؤثری در تشدید بحران آبی در دشتهای مختلف کشور دارند.
نکته مهم دیگری که در این رابطه وجود دارد این است که هم اکنون بیش از نیمی از چاههای مجاز کشور برقی شدهاند و نزدیک به ۷۵ درصد (معادل ۲۸ میلیارد مترمکعب) از برداشت کل چاههای مجاز، توسط چاههای برقی انجام میشود. این یعنی میزان برداشت چاههای دیزلی که عمدتاً در مناطق کم برداشت قرار دارند، سالانه کمتر از ۱۰ میلیارد مترمکعب است.
بررسیهای بیشتر نشان میدهد در میان چاههای برقی نیز میزان برداشت یکسانی وجود ندارد و در حالی که ۳۵ درصد آنها در حد مجاز و ۳۵ دیگر تا ۲ برابر حد مجاز آب برداشت میکنند، ۲۰ درصد از چاهها بیش از ۳ برابر و همچنین ۱۰ درصد دیگر نیز تا ۱۰ برابر حد مجاز به صورت سالانه از سفرههای آب زیرزمینی آب برداشت میکنند.
مستند به این آمار، به خوبی مشخص است که بخش قابل توجهی از برداشتهای سالانه کشور از آبهای زیرزمینی که منجر به تشدید بحران آبی در کشور شده، از محل چاههای برقی ایجاد شده است، چاههایی که پیشبینی میشود در صورت استمرار برداشت بیرویه آنها از آبخوانهای کشور در آینده نزدیک بسیاری از دشتهای کشور را وارد منطقه ممنوعه بحرانی خواهند کرد و هرگونه فعالیت اقتصادی و حتی ادامه زندگی در این مناطق در با چالش جدی روبهرو خواهد شد.
ضرورت کنترل برداشتهای بیرویه از چاهها
از آنجایی که بیش از ۸۶ درصد از کل منابع آب تجدید پذیر زیرزمینی مورد تخلیه و برداشت قرار میگیرد، چشماندازهای موجود بیانگر وضعیت بحرانی مطابق با استانداردهای جهانی است. این در حالی است که بر اساس مصوبات جلسه ۱۵ شورایعالی آب، وزارت نیرو مکلف است تا آب قابل برنامهریزی زیرزمینی کل کشور را محاسبه و ابلاغ کند. آب قابل برنامهریزی در واقع برداشت پایدار از منابع آب زیرزمینی برای مصارف مختلف شرب، صنعت کشاورزی، فضای سبز، با توجه به حجم آب تجدیدپذیر است.
وزارت نیرو در راستای اجرای این مصوبه، مقدار مجاز برداشت سالانه آب از چاهها را برای بخشهای کشاورزی شرب و بهداشت، صنعت و فضای سبز را تعیین و ابلاغ کرده است این در شرایطی است که در کلیه استانها میزان آب برداشتی نسبت به آب تجدید شونده بیشتر است و این نسبت برای متوسط کشوری برابر با ۱۵۴ درصد است؛ بنابراین برای صیانت آب برای همه آحاد ملت؛ موضوع کاهش برداشت، در ماده ۳۵ قانون ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران نیز در سرلوحه سیاستگذاریها قرار گرفته است.
بر این اساس، کنترل برداشت چاهها و رسیدن به آب قابل برنامهریزی مستلزم انجام اقداماتی است که عمده آنها «تعیین تکلیف چاههای فاقد پروانه»، «اصلاح و تعدیل پروانههای صادره»، «نصب کنتور بر روی چاههای مجاز» و سرانجام «جلوگیری از اضافه برداشت چاههای مجاز» است.
در عین حال به اعتقاد کارشناسان آبی کشور اصلیترین و اثر گذارترین محورهای عملیاتی بهعنوان اقدامات اصلی در طرح احیا شامل نصب کنتور بر روی چاههای مجاز و پر و مسلوب المنفعه کردن چاههای غیرمجاز است که به دلیل گستردگی فعالیتها از یک طرف و لزوم انجام اقدامات سلبی و مقاومتهای اجتماعی و نیاز به همکاری فیمابین دستگاههای ذیربط، ذینفعان و ذیمدخلان دارد. علاوه بر این علیرغم انسداد پرشمار چاههای غیرمجاز توسط وزارت نیرو همچنان تعداد قابل توجهی چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد که نشان میدهد وزارت نیرو به تنهایی قادر به جلوگیری از آنها نیست و باید در قوانین و تصمیمات موجود بازنگری شده و در برنامه هفتم توسعه توجه ویژهای به این امر صورت گیرد.
اقتصاد نفت و انرژی ۰ نفر محمد بهرامی برچسبها کم آبی خشکسالی شورای عالی آب وزارت نیرو سرانه مصرف آبمنبع: ایرنا
کلیدواژه: کم آبی خشکسالی شورای عالی آب وزارت نیرو سرانه مصرف آب کم آبی خشکسالی شورای عالی آب وزارت نیرو سرانه مصرف آب منابع آب زیرزمینی میلیارد مترمکعب آب های زیرزمینی صورت سالانه چاه های مجاز نشان می دهد وزارت نیرو آبخوان ها چاه ها استان ها ۵۵ درصد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۶۰۳۷۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حفظ منابع آبی نیازمند ترویج فرهنگ صرفهجویی و مسئولیتپذیری جمعی است
️مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی گفت: جلوگیری از برداشتهای غیر مجاز، اضافه برداشتها و همچنین ترویج فرهنگ صرفهجویی و مسئولیتپذیری جمعی در جامعه اهمیت فراوان دارد چرا که آب سرمایه ملی است که حفظ آن همت و همراهی جامعه و سایر دستگاههای مرتبط را در اجرای برنامهها می طلبد.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجانغربی، مجید رستگاری امروز _سهشنبه یازدهم اردیبهشت_ در اولین جلسه کمیته راهبری طرح احیاء و تعادل بخشی شرکت آب منطقه ای آذربایجانغربی خواستار تحقق ۱۰۰ درصدی اهداف طرح تعادل بخشی شد.
وی خواستار تلاش مضاعف و پیگیری های لازم در جهت تحقق اهداف برنامه عملیاتی طرح احیا و تعادل بخشی سال جاری و حفظ آب در آبخوان با هدف به تعادل رسانیدن وضعیت آبهای زیر زمینی استان شد.
️مدیرعامل شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی تحقق برنامه های طرح تعادل بخشی را در راستای نجات آب و منابع آبی بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: در این راستا جلوگیری از برداشتهای غیر مجاز، اضافه برداشتها و همچنین ترویج فرهنگ صرفهجویی و مسئولیتپذیری جمعی در جامعه اهمیت فراوان دارد چرا که آب سرمایه ملی است که حفظ آن همت و همراهی جامعه و سایر دستگاههای مرتبط را در اجرای برنامهها می طلبد.
️رستگاری افزود: با اجرای برنامه های عملیاتی و برشهای استانی طرح احیا و تعادل بخشی، میتوان آب بیشتری را به بخش صنعت استان تخصیص دهیم که به مراتب بازدهی و اشتغال بیشتری به همراه خواهد داشت.
وی همچنین از مدیران امور خواست با تجهیز چاههای مجاز به ابزار اندازه گیری، چاههایی که بیشترین ضرر را به آبخوانهای استان وارد می کنند را شناسایی و در اولویت قرار دهند.
️مدیر عامل شرکت آب منطقهای آذربایجانغربی در ادامه گفت: حفظ آبخوانها مهم و برای استان حیاتیاست و همه با هم باید در حفظ و نگهداری آبخوانها تلاش کنیم و برخورد جدیتری با کسانی که برداشتهای بیرویه می کنند، انجام شود.
کد خبر 749480